Niezależnie od tego, czy jest się początkującym twórcą czy też profesjonalistą, pytanie, które zawsze pojawia się przy produkcji filmu, to jak legalnie użyć muzyki w filmie. Znalezienie idealnej piosenki, która odda charakter sceny to jedno. Równie ważne jest, by uzyskać stosowne zezwolenia, licencje bądź wypełnić przesłanki instytucji dozwolonego użytku, aby użycie utworu muzycznego w filmie było zgodne z prawem.
Stworzenie muzyki na potrzeby filmu
Najprostszym, choć wymagającym odpowiednich funduszy, rozwiązaniem jest nawiązanie współpracy z kompozytorem przy produkcji audiowizualnej, który stworzy oryginalną ścieżkę muzyczną do filmu. Komponowanie muzyki pod konkretne dzieło audiowizualne wiąże się z bezpośrednią współpracą z muzykiem, stąd wszystkie zgody i zezwolenia dotyczące użycia utworu i jego synchronizacji z można zawrzeć bezpośrednio w umowie z kompozytorem.
Wykorzystanie istniejącej muzyki w filmie
Inaczej wygląda sytuacja, gdy chcemy w filmie wykorzystać utwory muzyczne już istniejące. Zasadniczo w większości przypadków prawami autorskimi do utworów muzycznych będą zarządzały odpowiednie organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Należy jednak pamiętać, że o ile mogą one udzielać licencji na wykorzystanie utworu na różnych polach eksploatacji, tak nie są uprawnione do wydawania zgody na tzw. synchronizację, czyli połączenie utworów muzycznych z obrazem i włączenie ich do filmu.
Aby uzyskać zgodę na synchronizację koniecznym będzie zgłoszenie się do podmiotu, który posiada autorskie prawa do utworu w tym zakresie – w Polsce będzie to przeważnie twórca, natomiast w przypadków zagranicznych zależy to od praktyki danego państwa Przykładowo w USA przeważnie prawa będą należały do publishera.
Nabycie praw do utworu muzycznego
Zgodnie z prawem autorskim domniemywa się, że producent utworu audiowizualnego nabywa na mocy umowy o stworzenie utworu albo umowy o wykorzystanie już istniejącego utworu wyłączne prawa majątkowe do eksploatacji tych utworów w ramach utworu audiowizualnego jako całości. Domniemanie to służy wzmocnieniu pozycji producenta wobec twórców i przede wszystkim ma na celu ułatwienie eksploatacji filmu. Należy jednak pamiętać, że domniemanie obejmuje wyłącznie eksploatację filmu jako całości. Zatem gdyby producent chciał przykładowo wydać płytę ze ścieżką dźwiękową, koniecznym będzie rozszerzenie zapisów umowy w tym zakresie.
Kwestia prawidłowego nabycia praw do użycia muzyki w filmie jest niezwykle istotna, jako że konsekwencje wykorzystania muzyki bez zgody uprawnionego mogą doprowadzić nawet do zablokowania produkcji filmowej. Niekiedy jednak uzyskanie stosownej zgody będzie czasochłonne, np. gdy istnieje wątpliwość co do właściciela praw. Można wtedy rozważyć – po zapoznaniu się z warunkami licencji – skorzystanie z serwisów takich jak banki muzyki.